Jagannath Temple History in Gujarati: જગન્નાથ મંદિર એ ભારતના ઓરિસ્સામાં આવેલું એક મુખ્ય હિંદુ ધાર્મિક સ્થળ છે, જે પુરી શહેરમાં આવેલું છે. આ મંદિર ભગવાન જગન્નાથ, બલભદ્ર અને સુભદ્રાને સમર્પિત છે અને તેને ભગવાનનો સૌથી પ્રાચીન વારસો ગણવામાં આવે છે. જગન્નાથ મંદિરનો ઈતિહાસ ભારતીય સાંસ્કૃતિક અને ધાર્મિક ઈતિહાસનો મહત્વનો ભાગ છે.
જગન્નાથ મંદિર નો ઇતિહાસ ગુજરાતી Jagannath Temple History in Gujarati
સ્થાપના
જગન્નાથ મંદિરની સ્થાપના રાજા અનંગભીમ દ્વિતીય દ્વારા 12મી સદીમાં કરવામાં આવી હતી. આ મંદિર આદિવાસી લોકો દ્વારા બનાવવામાં આવ્યું હતું અને આ મંદિરને “પુરુષોત્તમ ક્ષેત્ર” કહેવામાં આવે છે જેનો અર્થ થાય છે “સર્વતમ માનવનું ક્ષેત્ર”.
શ્રી જગન્નાથ મંદિર
મંદિરનું આખું નામ “શ્રી જગન્નાથ મંદિર” છે જેમાં “જગન્નાથ” શબ્દનો અર્થ થાય છે “વિશ્વના ભગવાન”, એટલે કે વિશ્વના ભગવાન. મંદિર મુખ્યત્વે ભગવાન જગન્નાથ, તેમના ભાઈ બલભદ્ર અને બહેન સુભદ્રાની મૂર્તિઓ માટે પ્રસિદ્ધ છે.
મંદિરનું સ્થાપત્ય
જગન્નાથ મંદિરની વાસ્તુકલા અદ્ભુત છે અને તે પુરી વિશ્વમાં તેની વિશેષતા માટે પ્રખ્યાત છે. મંદિરની વિશેષતા એ છે કે તે સૂર્ય મંદિરની તર્જ પર બનાવવામાં આવ્યું છે અને તેની 200 ફૂટ ઊંચી શિખર છે.
રથયાત્રા ફેસ્ટિવલ
જગન્નાથ મંદિરનો સૌથી પ્રસિદ્ધ અને ધાર્મિક ઉત્સવ રથયાત્રા છે. તે દર વર્ષે અષાઢ મહિનાના શુક્લ પક્ષના દિવસે યોજાય છે જેમાં જગન્નાથ, બલભદ્ર અને સુભદ્રાની મૂર્તિઓ પુરીમાં અલગ-અલગ સ્થળોએ વિશેષ રથમાં ફરે છે.
મંદિર વિસ્તાર
મંદિર વિસ્તારમાં બીજું એક મહત્વનું સ્થાન છે જે “મુક્તિમંડપ” છે જ્યાં ભગવાન જગન્નાથને મુક્તિનાથ દ્વારા બ્રહ્માસ્ત્રમાંથી મુક્ત કરવામાં આવ્યા હતા.
શ્રાદ્ધના સ્થળો
જગન્નાથ મંદિરના પ્રાંગણમાં અન્ય એક મહત્વપૂર્ણ સ્થળ “શ્રદ્ધા કુંડ” છે જ્યાં લોકો ખાસ કરીને પિતૃ પક્ષ દરમિયાન શ્રાદ્ધ કરવા આવે છે.
મહત્વપૂર્ણ પૂજા
મંદિરમાં વિવિધ પ્રકારની પૂજાઓ થાય છે જેમ કે સોમવારે “સાનંદીવ”માં શિવ પૂજા અને બુધવારે “સિંહાસન”માં સરસ્વતી પૂજા.
શ્રી મંદિર નો ઈતિહાસ
મંદિરની મુખ્ય ભવ્ય ઇમારત “શ્રીમંદિર” છે જે ભગવાન જગન્નાથ, બલભદ્ર અને સુભદ્રાની મૂર્તિઓ ધરાવે છે. આ મકાન ચારે બાજુથી સુરક્ષિત છે અને તેમાં વિવિધ પ્રકારની ઉપચારાત્મક પૂજાઓ થાય છે.
અંતમાં
જગન્નાથ મંદિર ભારતીય સાંસ્કૃતિક અને ધાર્મિક વારસાનો એક ભાગ છે અને તેનો ઇતિહાસ તેને વિશ્વભરમાં એક મહત્વપૂર્ણ હિંદુ તીર્થ સ્થળ બનાવે છે. તેની વિશેષતા, ઉપચાર અને રથયાત્રા ઉત્સવ તેને અજોડ બનાવે છે અને તે વિશ્વ સાંસ્કૃતિક વારસા તરીકે મહત્વપૂર્ણ છે.
બીજા મંદિરો વિશે જાણો: